Osmanlı’da Nüfus Yazımları
İstanbul Türk Ocağı'nın geleneksel Cuma Sohbetleri'nde 30 Mart 2018 tarihinde, Mehmet Kayıcıoğlu’nun, “Osmanlı’da Nüfus Yazımları” başlıklı konferansı gerçekleşti. Ocağımız konferans salonunda gerçekleşen konuşmasına Sayın Kayıcıoğlu nüfus yazımlarının ticari ve askeri anlamda Babillerde de kullanıldığını söyleyerek başladı ve nüfus yazımlarının dünya üzerindeki serüvenine değindi. Hocamız, nüfus yazımlarının Avrupa’daki ilk örneklerinin ise Katolik Kilisesinin vaftizler ve cenazeleri kaydetmesi olduğunu söyledi. Kayıcıoğlu, modernleşme adına önemli çalışmalar yapan padişah II. Mahmut’un vergi verecek ve askere alınacak erkekleri belirlemek adına 1831’de yapılan nüfus sayımının Osmanlı’da bir ilk olmadığına da değindi. Hocamız amacı tam olarak nüfus sayımı olmasa da Osmanlı’da kullanılan tahrir defterlerinin nüfus yazımlarının ilk örnekleri olduğunu belirtti. Osmanlı’da nüfus sayımı ve yazımları Abdülhamit tarafından kurulan Nüfus Müdürlükleri tarafından düzenli yapılmaya başlanmış ve kadınların da dahil olduğu ilk modern nüfus sayımı ise 1884 yılında yapılmıştır. Bu sayımda imparatorluk nüfusu yaklaşık 29 milyon olarak tespit edilmiştir.
Hocamızın değerli konuşması soru cevap faslıyla birlikte sona erdi. Kendisine bizimle paylaştığı bilgiler için teşekkür ediyoruz.
