‘ASIRLIK HİZMET ÇINARI’NIN BAKÜ ÇIKARMASI

                                                                 Özcan Ünlü (Yeni Şafak Gazetesi)

 

 

Türk Ocakları'nın 100. yılı 'ocak' fikrinin fitilini ateşleyenlerden Ali Bey Hüseyinzade ve Ağaolu Ahmed Beylerin memleketi  Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de 4 gün süren etkinliklerle kutlandı. Türk Ocakları İstanbul Şubesi Başkanı Dr. Cezmi Bayram'ın öncülüğünde ve Azerbaycanlı siyasetçiler, STK'lar, iş adamlarının ev sahipliğinde gerçekleşen toplantılarda 25 Mart 1912'de resmen kurulan ocaklara öncülük eden Yusuf Akçura, Ahmet Ağaoğlu, Ali Bey Hüseyinzade, İsmail Gaspıralı ve Ziya Gökalp gibi münevverler de yad edildi. Programlar, Azerbaycan-Türkiye İş Adamları Birliği (ATİB)'nin, Bakü Galatasaraylılar Lokali’ndeki akşam yemeği ile başladı. ATİB Başkanı Cemal Yangın’ın ev sahipliğinde gerçekleşen ve kutlama programlarının Bakü’deki bütün yükünü omuzlayan Milletvekili Ganire Paşayeva’nın geniş bir sunumuyla renklenen ilk akşam, sonraki günlerdeki etkinlikler için önemli bir destek oldu.

Programların ikinci günü, Türk Ocakları’nın 100. kuruluş yıldönümü için Bakü’de düzenlenen programlara destek veren Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ’ın da katıldığı törenlerle başladı. Azerbaycan’ın Ulu Önderi Haydar Aliyev ve devlet ricalinin mezarlarını ziyaretle başlayan program Şehidler Hıyabanı’na karanfil koyma, 1918 Türk Şehitliğini ziyaret ve dua faslıyla sürdü. Türkiye Diyanet Vakfı’nın yaptırdığı Şehitler Camii’ni ziyaretten sonra Türk heyeti için Azerbaycan Milli Meclisi’nde özel bir program düzenlendi. Başbakan Yardımcısı Bozdağ ve Türk Ocakları İstanbul Şubesi Başkanı Dr. Cezmi Bayram, Meclis Başkanı Oktay Esedov  ile görüşme yaparken, diğer misafirler, Meclis’te çeşitli temaslarda bulundu.

Programların öğleden sonraki bölümünde ise Haydar Aliyev tarafından Türkiye-Azerbaycan dostluğunun nişanesi olarak kurulan Atatürk Merkezi’nde “Türk Ocaklarının 100. Kuruluş Yılında Türk Dünyasının Dünü-Bugünü-Geleceği” konulu önemli bir etkinlik gerçekleştirildi. Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, Türk Ocakları’nın Türk milli kimliği, kültür ve hayatına yaptığı unutulmaz hizmetlerden örnekler vererek, 100. kuruluş yıldönümünün Bakü’de kutlanmasının önemine dikkat çekti. Ocakların geçmişte üstlendiği rolün önümüzdeki yüzyıllara da yayılarak devam etmesi konusunda ellerinden geleni yapacaklarını söyledi.

Dr. Cezmi Bayram ise, “Türk Ocakları, milli varlığın korunması hususunda sorumluluk duygusu taşıyan, devletin ciddi bir beka sorununun bulunduğunu görüp kaygılanan tıbbiyeli öğrencilerle milli şuur sahibi aydınların ortak eseridir. Dolayısıyla bu yıl, Türk Ocakları’nın kuruluşunun 100. yıldönümüdür. Yüzüncü kuruluş yılını kutlayan çok nadir bir fikir ve kültür kurumu olarak ‘asırlık Hizmet Çınarı Türk Ocakları’, aziz Türk Milleti’nin övünç kaynağıdır” dedi ve Türk Ocakları’nın kuruluş şartlarını, aktörleriyle birlikte anlattı.Toplantıda Milletvekili Ganire Paşayeva, Atatürk Kültür Merkezi Başkanı Milletvekili Nizami Caferov TürkOcaklarının Türklük ideali bakımından önemli hizmetlerinden bahsetiler.

Akşam, Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ ve Türk Ocağı Heyetine Azerbaycan Başbakan Yardımcı Abid Şerifov tarafından yemek verildi.

Ertesi gün Özel Kafkas Üniversitesi’nin ev sahipliğinde düzenlenen “Türk Ocakları’nın 100. Yıldönümü  Türk Dünyasının Dünü Bugünü ve Gelecek Perspektifleri” başlıklı panelde, Türkiye-Azerbaycan ilişkileri masaya yatırıldı. Türkiye-Azerbaycan Dostluk Grubu Başkanı Prof. Necdet Ünüvar, Dr. Cezmi Bayram, Bakü Büyükelçimiz Hulusi Kılıç, Milletvekili Dr. Ganire Paşayeva, Milletvekili Prof. Nizami Caferov, TİKA Başkan Yardımcısı Mehmet Süreyya Er ile ATİB Başkanı Cemal Yangın ve Azerbaycan’ın usta şairi Milletvekili Sabir Rüstemhanlı programın ana konuşmacıları oldu. Programın ikinci bölümünde ise Türkiye’den katılan Prof.Dr. Abdullah Gündoğdu ve Yrd.Doç.Dr. İsmail Türkoğlu ve Azerbaycanlı ilim adamları sunumlarını yaptılar. Programlara Bakü’nün önde gelen siyasetçileri, üniversite öğretim üyeleri ve öğrenciler büyük ilgi gösterdi.

Heyet üyelerine Azerbaycan Diaspora Bakanı Nazım İbrahimov  öğle yemeği verdi ve iki saat süren yemekte özellikle bağımsız Türk devletleri dışındaki Tükler üzerinde duruldu ve ilgi alanlarının, sadece Azerbaycan diasporası değil, bütün Türkler olduğu belirtilti. Yemek sonunda heyeti Azerbaycan Millî Meclis Başkanı Oktay Esedov tekrar kabul etti. Bir saati aşkın süren görüşmede Türk Ocaklarından ve Türklüğün meselelerinden bahsedildi.

 

Programların üçüncü gününde ise Cumhurbaşkanlığına bağlı Strateji Araştırmalar Merkezi’nde  “Tük Ocaklarını 100. Yılında Türkiye-Azserbaycan Münasebetlerinin Geleceği” konulu önemli bir toplantı gerçekleştirildi. Türk Dünyasının dünü ve geleceğinin de ele alındığı programda konuşmacılar iki ülkenin birbirini neden doğru ve yanlış anladıkları, hangi noktalarda işbirliği yapılabileceği örnekleriyle birlikte ele alındı. Türk Ocakları İstanbul Şube Başkanı Dr. Cezmi Bayram, Türk Ocakları'nın kurulduğunda faaliyet alanı olarak bütün  Türk dünyası tayin edilmişti. 100. Yılda, bu hedef istikametinde ilk faaliyetin  Bakü'de yapılması önemli olduğunu ve en kısa zamanda diğer bölgelerde de benzer faaliyetler yapılmasının gerkektiğini  vurgulayarak "Artık, merkezi Bakü olmak üzere, Türk Dünyası'na pencere açacak bir şubenin buraya da kurulması vacip olmuştur. Hayallerim tek tek gerçekleşiyor. En büyük hayalim ise Karabağ'da Nevruz'u kutlamaktır" dedi.

Türkiye ve Azerbaycan'ın 'iki devlet tek millet' olduğunu vurgulayan Türkiye-Azerbaycan Dostluk Grubu üyesi Milletvekili Dr. Ganire Paşayeva da "Büyük idealler etrafında yeniden kenetlenirsek, gücümüzü herkese fark ettiririz. Tek hedefimiz Türk Birliği'nin kurulması olmalıdır" dedi. Konuşmacılar, ortak tarih kitabı yazılması, ortak alfabe ve dil birliğinin önemine de dikkat çekti.

Toplantıda söz alan milletvekili Asim Mollazade, iki ülkenin romantik döneme son vermesini isteyerek, "Daha gerçekçi olalım. Avrasya kıtasının birliğini temel hedef alalım. TÜRKSOY'un güçlenmesi için çalışalım. İpekyolu'nu stratejik bir imkan olarak görelim. Bunu yaparsak AB'den daha güçlü bir manzara karşımıza çıkar, buna inanalım. Türk medyasında güçlü olan Ermeni lobisine dikkat edelim. Bizi Kıbrıs, Azerbaycan, Çanakkale'deki mezarlar birleştiriyor" diye konuştu. Konuşmacılar, ortak tarih kitabı yazılması, ortak alfabe ve dil birliğinin önemine de dikkat çekti.

Azerbaycan’da eğitim adına çok önemli faaliyetlere imza atan, dindar ve milliyetçi bir gençlik yetiştirmek için büyük fedakarlıklar yapan Gençliğe Yardım Fondu’ndaki toplantıda bir sürpriz yaşandı ve ülkenin dünya çapındaki şairi Memmed Aslan, misafirlerle buluştu ve iki ülkenin neden etle tırnak gibi olduğunu muhteşem dizeleriyle dile getirdi ve Arif Nihat Asya’dan bir şiir okudu.

Etkinliklerin en önemli bölümlerinden biri de Azerbaycan Yazıcılar Birliği’ne yapılan ziyaret oldu. Türk Dünyasının usta yazarı Anar’ın başkanlık yaptığı kurumda sıcak bir ortamda gerçekleşen toplantı, iki ülke arasındaki edebiyat alışverişindeki eksiklikleri de ortaya çıkardı. Anar, “Yunus Emre’nin yüzyıllar önce söylediklerini anlayabiliyorum ama kitaba yazılan önsözü anlayamıyorum. Türk dili bozuldu. Bizim ülkemizde SSCB döneminde bir kitap onbinlerce baskı yaparken şimdi bir-iki bini geçemiyor. Makas giderek açılıyor” dedi. Dr. Cezmi Bayram ve diğer konuşmacılar da dil birliği konusunda yapılması gerekenler konusunda geç kalınmamasını istedi. Ardından, Dr. Ganire Paşayeva ve Azer Turan’ın birlikte hazırlayıp Türk Ocakları İstanbul Şubesi tarafından yayımlanan “Ali Bey Hüseyinzade Turan” isimli kitap ve Türk Ocakları’nın yayımladığı Türk Yurdu dergileri, Anar’a hediye edildi. Toplantıda Cezmi bayram’a Anar tarafından Türk Dünyası Genç Yazanlar Birliğinde takdim edilen “Türk Dünyasına Üstün Hizmet Madalyası” takıldı. Cezmi Bayram’da Türk Ocağı rozetini Anar’a taktı.

Programlar sırasında, Bakü’nün tarihi mekanları da gezildi. Şirvanşahlar Sarayı ve o dönemin muhteşem eserlerinde bir tarih yolculuğuna çıkan Türk heyeti, ülkede coşkuyla kutlanan Nevruz etkinliklerini de izledi.

Programların son gününde, Türk Ocakları heyetine muhteşem bir sürpriz yapıldı. Karabağ Savaşı gazisi Guliyev Mübariz Hacıoğlu tarafından Sumgayt şehrinde yapılan “Turan” adlı lokantasının, Türk Ocakları’nın 100. kuruluş yıldönümü yemeği ilye açılışı yapıldı. Dört gün boyunca Bakü’nün çeşitli mekanlarında büyük bir ilgiyle gerçekleştirilen programların son gecesine Türkiye’den gelenler ve Azerbaycan’dan programlara destek veren bütün isimler tam kadro katıldı.

Gece, Türk Ocakları’nın 100. yıl pastasının “Çırpınırdın Karadeniz” türküsü söylenerek kesilmesi, plaket töreni ve teşekkür konuşmalarıyla sona erdi.

100. Yıl kutlamalarına Azerbaycan medyası geniş ilgi gösterdi. Cezmi bayram ve Ganire Paşayeva İctimaî ve Hazer Televizyonlarının haber kuşaklarında canlı yayına çıkarak Türk Ocakları ve Azerbaycan programı hakkında bilgi verdiler.